Dünyanın en büyük teknoloji fonu şirketlerinden birisi olan Japon Softbank, 2016 yılında 31.4 Milyar USD’ye satın aldığı ARM’ı, NVIDIA’ya toplamda 40 Milyar USD’ye ulaşan bir rakamla sattı.
ARM Satın Almasının Finansal Detayları: SoftBank Ne Alıyor, NVIDIA Ne Veriyor?
Her ne kadar NVIDIA ve SoftBank’in yaptığı açıklamaların başlıklarında satış rakamı 40 Milyar USD olarak geçse de satır aralarındaki detay rakamı biraz farklılaştırıyor.
NVIDIA, SBG ve Arm yönetim kurulları tarafından onaylanan antlaşma şartları uyarınca, NVIDIA, SoftBank’a NVIDIA adi hisse senedi olarak toplam 21,5 milyar USD ve antlaşmanın imzalanmasıyla beraber 2 milyar USD’de dahil toplam 12 milyar USD nakit ödeyecek.
Kısacası Softbank bir miktar nakitle beraber aslında NVIDIA’nın toplamda 44.3 milyon adet hissesini edinerek NVIDIA’nın ortağı olacak.
Antlaşmanın bir diğer detayıysa ARM’ın belirli finansal performans kriterlerini yakalaması durumunda NVIDIA’dan ya 5 Milyar USD ya da o ttuarın karşılığı olarak NVIDIA hissesi alacak olması.
Ek olarak NVIDIA, ARM çalışanları için 1.5 Milyar USD’lik bir ödenek aktarımı yapacak – ödenek muhtemelen emeklilik, tazminat, hisse paylaşımı vs. gibi işler için kullanılacak.
Bu antlaşma SoftBank ve ARM’ın daha önce gözden çıkarttığı nesnelerin Internet’i hizmetleriyle ilgili bölümü olan IoT Services Group’u içermiyor. IoT Services Group, ayrıca kendisine müşteri aramaya devam ediyor.
Üsttekileri topladığımızda SoftBank’in eline kesin nakit olarak aslında sadece 12 Milyar USD geçiyor.
Performansa dayalı olarak 5 Milyar USD nakit yerine hisse aktarımı şeklinde olabileceğinden Japon SoftBank aslında bu antlaşmayla daha ziyade önemli bir NVIDIA hissedarı oluyor; ama toplamda sadece NVIDIA hisselerinin %10’undan azına denk geliyor.
Bu arada bu satın alma 1-1,5 sene boyunca tamamlanamayacak zira önde gelen ülkelerin anti tekel organlarından, A.B.D., A.B., Çin, İngiltere vb. ayrı ayrı onay alması gerekiyor.
Softbank ARM’ı Neden Satın Aldı, Neden Sattı?
Softbank 2016 yılında bir İngiliz firması olan ARM’ı satın alırken nesnelerin internetinin büyüyeceğini öngörerek buna yatırım yapmak istediğini belirtmiş ve aynı yıl bu alandaki başka firmalara da yatırım yapmıştır.
Şirket, ARM satın almasını uzun vadeli stratejik bir yatırım olarak tanımlıyordu.
Fakat aradan geçen yıllarda ARM, kendini oldukça iyi bir yatırım olarak kanıtlasa da Softbank aradan geçen yıllar içerisinde kendisine ciddi zarar ettirecek oldukça kötü yatırım yaptı: Uber, WeWork ve SpaceX’in rakiplerinden OneWeb gibi.
SoftBank’in Vision Fund adını verdiği tam tamına 100 Milyar USD’lik yatırım fonu, üstteki önemli startup’lara yaptığı yatırımların büyük kısmında şirkete çok ciddi kayıplar yaşattı.
Özellikle ortak çalışma alanı üzerine bir startup olan WeWork’ün patlayan balonu Softbank’e ciddi mali külfet getirdi, aynı zamanda CEO Masayoshi San’ın prestijini de sarstı.
Detayını ileride farklı yazılarla paylaşacağımız bu olaylar ağı sonuç olarak Softbank’in yaptığı başarısız startup yatırımlarından bozulan mali dengesini bir miktar stabil hale getirmek için elindeki altın yumurtlayan kazlardan birisi olan ARM’ın satışına yol açtı.
NVIDIA, ARM’ı Neden Satın Aldı?
Ayrı bir makaleyi hak eden bu konuya özet olarak değinmek gerekirse NVIDIA’nın veri merkezlerinde ve kurumsal pazarda Intel, AMD gibi rakiplerini geride bırakarak tek hakim güç olma hayali yatıyor.
Ekran kartları, GPU’lar paralel veri işlemede genel amaçlı işlemcilere yani CPU’lara göre çok daha üstünler. Veri merkezlerindeki çoğu sistemde, örneğin TOP 500’deki süper bilgisayarlardan görülebileceği üzere paralel veri işleme ağırlıklı olarak çalışıyor.
Öte yandan GPU’lar öyle ya da böyle işlevlerini görebilmek için CPU’lara ihtiyaç duyuyor.
NVIDIA’nın görünen hedefiyse bu bağımlılıktan yani AMD ve Intel’den tamamen kurtularak A’dan Z’ye tüm kalemlerdeki tek tedarikçi olabilmek.
GPU ve buna bağlı yazılım alanında, rakibi AMD’den pazar payı, performans ve çözüm çeşitliliği açısından oldukça önde olan NVIDIA, üstteki planıyla ilgili en somut adımı 2019 yılında İsrail merkezli Mellanox’u 6.9 Milyar USD’ye satın alarak attı.
Mellanox, çoğu süper bilgisayarda da kullandığı çok yüksek hız ve düşük gecikme sunan InfiniBand adlı teknolojiyi de geliştiren ve çok yüksek hızlı ağ ve haberleşme teknolojileri üzerine dünyanın önde gelen bir kaç büyük devinden birisiydi.
Geçtiğimiz ay satın almanın tamamlanmasına da bağlı olarak Mellanox’un adı NVIDIA Networking olarak değiştirildi.
Veri saklama hariç veri merkezlerindeki en önemli maliyet kalemleri olan GPU, ilgili yazılım ve ağ kalemlerinin listede üzerini çizen NVIDIA, bu sefer gözünü AMD ve Intel’e olan ihtiyacını ortadan kaldırmaya yönelik olan son hedefine yöneltti.
Amazon Graviton, Ampere Computing, henüz ürünü olmayan ama gelecek vaadeden NUVIA gibi firmaların mevcut ve gelecek ürünleriyle, sunucularda ve veri merkezlerindeki yüksek işlem kapasiteli bilgisayarlarda ARM, halefi x86 çözümlerine göre çok daha yüksek güç, performans ve maliyet dengesi sunuyor.
Henüz her alanda x86 rakiplerini yakalayamamış olsa da ARM’ın önümüzdeki 5-10 sene içerisinde bu pazarlarda ciddi pay elde edeceği tahmin ediliyor.
ARM Lisansörleri Ne Yapacak?
ARM, AMD ve Intel’den oldukça farklı bir gelir modeline sahip.
ARM ilgili mimarisini geliştirip lisansörlerine/iş ortaklarına/müşterilerine bu mimarinin kullanım haklarını farklı seviyelerde satarak para kazanıyor.
Daha eski mimariler daha düşük ücretlenirken daha yeni mimarilerini daha yüksek fiyatla ücretlendiren firma, üretilen her bir çip başına oldukça değişmekle beraber ortalama da 1-2 USD’lık bir komisyon alıyor. Eğer üretici çipleri kendisi için üretiyorsa bu sefer ortalama pazar değeri üzerinden bir hesap yapılarak yine adet bazlı olarak tahsil ediliyor. Ayrıca bir kereye mahsus verilen ücretler de mevcut.
Öte yandan bir de “perpetual license” yani daimi lisans adı verilen bir başka lisans tipi daha mevcut.
Bu lisans tipinde ARM komut seti mimarisinin haklarına daimi sahip olan firma, komut setini dilediği gibi kullanabiliyor, özelleştirebiliyor. Yine işlemci başına bir ücret ödemek zorunda olmasına rağmen ARM’ın komut seti mimarilerini hiç bir kısıtlama olmaksızın daimi olarak kullanabiliyor.
ARM’ın NVIDIA’yı satın almasından en çok rahatsız olacağı sanılan ve mobil ürünleri dışında bu yıl yaptığı anonsla x86 mimarisini terk ederek tamamen kendi işlemcisine geçiş yapacak olan Apple’ınsa üstte kısaca bahsettiğimiz daimi lisansı bulunuyor.
Ayrıca bu lisans haricinde Apple’ın durumu diğer lisansörlerden daha farklı bir konumda bulunuyor.
Çok bilinmeyen önemli noktalardan birisi Apple’ın ARM’ın kurucu ortaklarından birisi olması.
Hatta Apple aynı zamanda ARM’ın ismini dahi şekillendirmiş en büyük güç.
Apple, ARM6 komut setini ARM ile beraber geliştirerek Newton dijital kişisel asistanlarında (PDA) kullanmıştı.
Bu açıdan kesin bilinmemekle beraber Apple ve ARM arasındaki sözleşme diğer firmalardan biraz daha farklı ve daha geniş olabilir.
Apple dışında Qualcomm, Marvel gibi 15-20 civarında dev şirkette daimi lisans sahibi.
Tüm bunlar bir yana NVIDIA yatırdığı parayı çıkartmaya çalışacaktır.
Bunu yapmak içinde orta ve uzun vadede bir takım değişiklikler beklemek gerçekçi olur.
NVIDIA’nın geçmişte patent trollüğü seviyesinde Qualcomm, Samsung gibi firmalara açtığı davalarda düşünülürse, anti tekel organlarına rağmen, risk olmadığını söylemek pek gerçekçi olmayacaktır.
KAYNAK: https://www.arm.com/company/news/2020/09/nvidia-to-acquire-arm